کودکان و طلاق
مشاجره و تنش و اختلاف نظر درمیان خانوادهها به صورت طبیعی اتفاق میافتد، اما میزان و شدت بروز آن متفاوت است و برخی از این تنشها به حدی میرسد که منجر به طلاق میشود. طلاق به وحدت خانواده خاتمه میدهد و همه آنچه را که کودکان به آن نیاز دارند، از هم میپاشد.و باعث آسیب کودکان طلاق زندگی کردن در خانوادههایی که تنش و مشاجره مداوم بین والدین وجود دارد، سلامت روان فرزندان و خانواده را تحت تاثیر قرار میدهد.
تاثیرات فردی طلاق و سازگاری پس از آن ممکن است در برخی افراد ایجاد ناتوانی نکند، ولی برای بسیاری افراد استرس زیادی به همراه دارد. افرادی هم وجود دارند که ممکن است طلاق برایشان یک آزادی باشد و این علائم و نشانههای ناسازگاری را نشان ندهند.
اولین واکنش رفتاری در کودکان پس از طلاق والدین، غم است. اگر کودک به سنی رسیده که محبت کند، به سنی رسیده است که اندوهگین نیز میشود.
کودکانی که والدین آنها در حال جدایی هستند، علائم رفتاری و هیجانی خاصی در آنها بروز میکند و ترس، غم، خشم و استرس را تجربه میکنند و حتی جداییهایی که به آرامی انجام میگیرد، مسیر زندگی کودکان را تحت تأثیر قرار میدهد.
کودکان طلاق سعی میکنند، با روحیات و عادات پدر و مادر سازگار شوند و این موضوع، باعث تضاد شخصیت و دو گانگی در کودک میشود.
کودکان طلاق همانند کودکانی که دارای خانواده سالم هستند، احساس امنیت عاطفی را تجربه نمیکنند و همین مساله، باعث تاثیرگذاری مستقیم برعزت نفس آنها میشود.
میزان بروز اضطراب عاطفی در کودکان طلاق افزایش مییابد.
علائم بالینی مـاننـد ناخن جویدن، استرس مداوم، شبادراری، کنترل نکردن خشم و پرخاش رفتاری، گوشه گیری و انزوا نیز در کودکان طلاق به چشم میخورد.
البته باید اشاره کرد صدمات روحی – روانی ناشی از طلاق روی فرزندان غیرقابل انکار است، اما نمیتوان افسردگی، دیگر آزاری، خودآزاری و سایر واکنشها را به تمام کودکان طلاق تعمیم داد.
از عوامل موثر در میزان پذیرش باید به جنسیت، سن، علت طلاق و میزان وابستگی و دلبستگی به والد همجنس اشاره داشت. کودکان در سن قبل از مدرسه سر درگم و وحشتزده میشوند و خود را به خاطر جدایی مقصر میدانند و کودکان بزرگتر میتوانند انگیزههای والدینشان را برای طلاق درک کنند، ولی اغلب نگران اثرات آن بر آینده خود هستند و احساس خشم از خود بروز میدهند.
ابتدا کودک میخواهد جزئیات طلاق را بداند و این که قرار است با کدام یک از والدین زندگی کند. پذیرش جدا شدن از والدین برای کودک سخت است.
برای کاهش آسیب ناشی از طلاق لازم است قبل از بروز این پدیده با کودک و خانواده مشاوره صورت گیرد و پس از جدایی نیز جلسات رواندرمانی و مشاورههای مبتنی بر پذیرش توصیه میشود و لازم است از ابزار کردن کودکان در این فرآیند جلوگیری شود تا میزان صدمه و آسیب به حداقل برسد.
دکتر مهرنوش دارینی