در طول زندگی یک انسان برخی اتفاقات نقطه عطف است که یکی از آنها بلوغ جسمی است. پس از اینکه فرد به بلوغ جسمی می رسد شرایط روحی او متفاوت می شود و تا زمانیکه بلوغ او کامل شود نوسانات روحی مختلفی را تجربه می کند. پس از  جسمانی افراد لازم است تا به روانی برسند.

یکی از جملاتی که والدین به فرزند نوجوان و جوان خود می گویند این است که: “بالغ شدی، بزرگ شدی، دیگه بچه نیستی، درست رفتار کن.

باید اشاره داشت که بلوغ روانی با بلوغ جسمانی کاملا متفاوت است و لزوما هر کسی که به بلوغ جسمانی رسیده به نرسیده است و نمی توانیم او را بزرگسال و بالغ و عاقل خطاب کنیم.

بلوغ روانی یعنی فرد خودش را می شناسد و نقاط ضعف و قوت خود را می داند و مسئولیت پذیری پیدا کرده است و می توان گفت که یکی از مهمترین نشانه های مسئولیت پذیری و شناخت خود” است و این مسئولیت در زمینه های متفاوت گسترده می شود.

بلوغ روانی در سطوح فکری، عاطفی، اجتماعی، مالی، و بین فردی وجود دارد و عملکرد فرد این زمینه ها نشان دهنده بلوغ روانی او است.

انتظار می رود که با افزایش سن تقویمی، بلوغ روانی افراد نیز افزایش یابد ولی نکته اینجاست که سبک زندگی و ویژگیهای شخصیتی و تجارب افراد است که آنها را به سمت بلوغ روانی و رفتاری هدایت می کند.

برخی از افراد در ابتدای جوانی رفتارهای بالغانه از خودشان بروز می دهند که در مورد آنها گفته می شود که: “با اینکه سن کمی دارد اما خیلی پخته رفتار می کند و عاقل است.

اما برخی دیگر هستند که از لحاظ رفتاری عملکرد کاملا نامتناسب با سن تقویمی خود دارند و حتی ممکن است در 40 سالگی رفتارهایی از خودشان نشان دهند که بیانگر نداشتن بلوغ رفتاری و روانی است.

فردی که به بلوغ روانی رسیده روی خودش متمرکز می شود و به رشد و هدفمندی و موفقیت خودش می پردازد و مسئولیت رفتارهایش را می پذیرد و به دنبال ایجاد تغییر اجباری در دیگران نیست.

برخی عوامل روند رشد را به تاخیر می اندازند و یا آن را با مشکل مواجه می کنند، مانند وسواس فکری، اختلالات اضطرابی ، افسردگی، اختلالات شخصیتی، کمبود اعتماد به نفس و عزت نفس، کمرویی و …
بنابراین لازم است تا ابتدا فرد روی خودش متمرکز شود تا بتواند بلوغ را در خود ایجاد کند و اگر با مشکلی روبرو است به درمان آن بپردازد.