خرید کردن افراطی
این افراد وقتی دچار پریشانی روحی میشوند به مراکز خرید و پاساژها میروند و به صورت افراطی برای خودشان خرید میکنند. برخی از آنها علاوه بر جنون خرید، دچار خودشیفتگی هستند و خریدهای خاص میکنند و تمایل ندارند از جاهایی که افراد عادی خریدمی کنند، خرید افراطی، سرپوش اختلال روانی کنند. برای این فرد خرید کردن باعث میشود در لحظهای که مشغول خرید است، اضطرابهایش را واپس بزند و نگرانیهایش به لایههای زیرین فکرش رانده و به طور موقتی آرام شود.
آنها در کنترل تکانههای خود با مشکل روبهرو هستند و در خرید کردن افراطی کردنهای خود به صورت بیمارگونه رفتار میکنند. آنها به صورت مدام و بدون مناسبت در حال خرید کردن هستند و در تمام فصول و ماهها خرید میکنند. این افراد طی ماه یا هفته هیجانی میشوند و فعالیت انتقالدهندههای مغز آنها تا حدی زیاد میشود که بیاختیار به خرید افراطی روی میآورند.
برخی رفتارهای افراد مبتلا عبارتند از:
توانایی کنترل هیجان ندارند و خواستههایشان را به تعویق نمیاندازند.
با تصویر بدنی خود و نحوه دکوراسیون لوازم خود مشکل دارند و بسادگی راضی نمیشوند.
به صورت خرید کردن افراطی و مداوم در حال نو نوار کردن وسایل شخصی یا لوازم منزل خود هستند.
به کالای خریداری شده نیاز ندارند، اما علاقه دارند آن کالا را داشته باشند.
رنگهای مختلف از یک کالا میخرند و از آن استفاده نمیکنند.
ساعاتی پس از خرید یا چند روز پس از آن از خرید خود پشیمان شده دچار عذاب وجدان میشوند.
برای خرید برنامهریزی ندارند و فقط دنبال داشتن لوازم متعدد هستند.
در خرید مواد غذایی افراط میکنند و بسیاری از اقلام خریداری نشده تاریخ مصرفشان میگذرد و آنها را دور میریزند.
بشدت تحت تاثیر تبلیغات و مدگرایی و تجملگرایی قرار میگیرند.
اعتماد به نفس خود را با خرید به دست میآورند.
با توجه به این که خرید افراطی و بیمارگونه جزو اختلالات اضطرابی محسوب میشود و ممکن است با برخی اختلالات خلقی و شخصیتی همراه باشد بنابراین برای درمان لازم است ابتدا علائم بالینی و اختلالات همراه مورد بررسی قرار گیرد و در صورت لزوم ممکن است دارودرمانی نیز صورت گیرد. در حوزه روانشناختی نیز فهرست افکار منطقی و غیرمنطقی فرد مورد بررسی قرار میگیرد و همچنین از تکنیکهای آرامسازی و کنترل تکانه و کنترل هیجان استفاده میشود تا فرد رفتار متعادلتری داشته باشد.
راهکارهای هیجان مدار مثل خرید افراطی برای مقابله با یک منبع آسیبرسان و استرسهای درونی است. باید ریشهیابی شود و اگر عوامل اضطرابی باعث این کار میشود باید آن عوامل شناخته شوند. شاید فرد مثلا در زندگی زناشویی مشکل دارد و ناکامیهای زناشویی را در خرید ارضا میکند.
دکتر مهرنوش دارینی
روانشناس و مشاور