با آغاز سال تحصیلی و شروع مدارس، نوع و سبک زندگی دانش‌آموزان تغییر می‌کند و از جهات مختلف نیاز به آمادگی دارند. برخی از دانش‌آموزان زمانی که سال تحصیلی آغاز می‌شود و می‌خواهند برای اولین بار وارد مدرسه شوند، دچار اضطراب جدایی و استرس مدرسه و نگرانی ناشی از نبود والدین می‌شوند. این نوع رفتار در کودکانی که پایه اول دبستان هستند طبیعی است.
اما استرس ناشی از ورود به مدرسه ممکن است در دانش‌آموزان پایه‌های بالاتر نیز دیده شود و با شروع سال تحصیلی رفتارهایی از قبیل کج‌خلقی و بهانه‌گیری، شکایت از دل‌درد و سردرد، اجتناب از رفتن به مدرسه، تغییر در اشتها و خواب، بدگویی در مورد مدرسه، آماده نشدن یا ایجاد تاخیر تعمدی برای حاضر شدن از خودشان بروز می‌دهند.
این دانش‌آموزان تمایلی به شروع مجدد سال تحصیلی ندارند و با شروع سال تحصیلی دچار استرس می‌شوند. استرس به معنای فشار روانی است و می‌تواند ناشی از عوامل بیرونی و عوامل درونی باشد. گاهی اوقات رفتار والدین و جملاتی که در مورد شروع سال تحصیلی بیان می‌کند می‌تواند عاملی برای انزجار تحصیلی شود. مانند: «مدرسه شروع می‌شود و از دستت راحت می‌شویم؛ مدرسه که شروع شد همه لوازم بازی را جمع می‌کنیم؛ تو مدرسه نمی‌توانی هر کار دوست داری انجام بدهی و آنجا درستت می‌کنند و ….»
این جملات می‌تواند ایجاد انزجار کند و عملا والدین به فرزند خود گوشزد می‌کنند که ورود به مدرسه خوشایند نیست و باعث می‌شوند که عدم رغبت در فرزندشان پررنگ شود. همچنین نوع رفتار اولیای آموزشی و اولیای مدرسه نیز می‌تواند عاملی برای ایجاد استرس باشد. علاوه بر آن، نداشتن دوست صمیمی در مدرسه و انزوای فرد نیز عاملی برای رغبت نداشت برای حضور در مدرسه است.
از عوامل درونی نیز می‌توان به استرس‌های ناشی از تغییر موقعیت، عدم خودباوری، تنبلی، مسؤولیت‌پذیری پایین یا مسؤولیت‌پذیری بیش از حد و بیمارگونه، اضطراب درونی و اختلال وابستگی اشاره کرد.
بنابراین لازم است ابتدا علل وجود استرس در فرزندتان شناسایی شده و با توجه به نوع استرس از راهکارهای درمانی برای کاهش آن استفاده شود. در این شرایط شناخت درمانی و رفتار درمانی و تمرینات تن آرامی و اصلاح سبک زندگی می‌تواند به کاهش استرس کمک موثری بکند.
دکتر مهرنوش دارینی
روان‌شناس و مشاور