انسان سالم به فردی اطلاق می‌شود که از لحاظ جسمی، روانی و اجتماعی سلامت باشد. زمانی که انسان رشد می‌کند و سن زیستی و همچنین سن اجتماعی او افزایش می‌یابد، یاد می‌گیرد که لازم است تا خودمراقبتی کند.

خودمراقبتی به معنای عملی است که در آن هر فردی از دانش، مهارت و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا «به صورت مستقل» از سلامت خود مراقبت کند و باید توجه داشت که برای سالم زیستن علاوه بر سلامت جسمی، سلامت روان فرد نیز بسیار اهمیت دارد.

سلامت روان نشان‌دهنده آسایش روانی، سازگاری فرد با خودش و دیگران، قضاوت صحیح در برخورد با مسائل، داشتن روحیه انتقاد پذیر و برخورداری از عملکرد مناسب در برخورد با مشکلات است. کسی که سلامت روان دارد غالبا توانایی‌های خود را می‌شناسد و تسلیم استرس‌های روزمره زندگی نمی‌شود و می‌تواند در امور مختلف زندگی متعادل‌تر رفتار کند.

خودمراقبتی مهارتی است که به انسان کمک می‌کند تا با خطرات جسمی، روانی و اجتماعی کمتری روبه‌رو و میزان سلامت و موفقیت خود را در زندگی بالا ببرد و این مهارت را می‌توان طی زمان یادگرفت و شامل اقداماتی است آموختنی، آگاهانه و هدفمند که فرد برای خود، خانواده و دیگران انجام می‌دهد تا سالم بماند و نیازهای اجتماعی خود را برآورده سازد و از بیماری‌ها یا حوادث پیشگیری کند.

خودمراقبتی در زمینه سلامت روانی منجر به کاهش استرس؛ بالارفتن توان مقابله با ناکامی، ارتقای اعتماد به نفس و
عزت نفس و ارتباطات اجتماعی سالم می‌شود و بیماری‌های روانی و مشکلات روحی باعث می‌شود علاوه بر صدمات روانی، فرد با مشکلات جسمانی نیز روبه‌رو شود یا میل به مراقبت از جسم در او کاهش یابد.

بنابراین برای ایجاد و حفظ خودمراقبتی لازم است تا نگرش‌های فرد مورد بازبینی قرار گیرد و مهارت‌های لازم در خصوص سبک زندگی کارآمد را یاد بگیرد و درصورت لزوم چنانچه از اضطراب، افسردگی یا هر نوع بیماری خلقی و روانشناختی رنج می‌برد، علاوه بر دارودرمانی، به روان درمانی نیز بپردازد.