تصمیم گیری چیست
فعل تصمیم گیری چیست؟ یعنی معین کردن، پایان دادن، تصویب کردن، به توافق رسیدن، نیت خود را مشخص کردن. تصمیم گیری تقریبا انتخاب آگاهانه یک گزینه از دو گزینه یا بیشتر است، پیشگیرانه است. یعنی بهینه کردن موقعیت یا نتیجه ای است و این که اجازه ندهید موقعیت یا نتیجه در اثر قصور به دست بیاید.
به طور خلاصه تصمیم گیری چیست:
انتخاب یک گزینه از بین گزینه های دیگر
تحت شرایطی که نامعلوم است
که شما را در معرض ریسک قرار می دهد
به منظور رسیدن به هدف، آرمان یا نتیجه خاصی یک انتخاب باید وجود داشته باشد و این انتخاب باید آگاهانه صورت گیرد، در غیر اینصورت صرفا یک است.
تصمیم زمانی مشکل است که:
وضعیت نامعلوم باشد یعنی یک ریسک مهم وجود داشته باشد
وضعیت به خاطر مسائل مختلف فی النفسه مشکل باشد
چندین هدف وجود داشته باشد ولی یکی یا بیشتر از یکی از آنها سد راه است و حد وسط بینابین است.
دیدگاههای مختلف می تواند به نتایج مختلف منجر شود.
اشتباهات تصمیم گیری:
عجله
دید محدود و نسنجیده
اطمینان بی جهت
حساب سرانگشتی و اتکا به میان بر ها
از فیلتر گذراندن
دستکاری کردن
مزایای یک تصمیم گیری کارآمد:
کلی است: تمام منافع را به حساب می آورد
قابل توجیه است: بر اساس نکات و نیز باارزش و در اولویت است و ارزش های مربوط را شامل می شود
مساعدترین است: در هر دو حالت نتیجه مساعد است
معقول است و برای گروههای علاقمند قابل درک است.
قابل اجرا است بین منطقی و غیر منطقی فرق می گذارد و نیز بهینه سازی می کند
زیاد کننده ارزش است نسبت به سازمان یا فرد
موفقیت از کیفیت خود تصمیم و نیز درستی اجرا یا اعمال تصمیم حاصل می شود.
سبک های تصمیم گیری:
دینکلیج ( ۱۹۹۸ ) هشت سبک تصمیم گیری را مشخص کرده است:
سبک تصمیم گیری تاخیری: افراد دارای این سبک از تصمیم گیری حاشیه می روند وهمواره می گویند بعدا درباره ی این موضوع فکر می کنند.
سبک جبرگرا: افراد دارای این سبک براین باورند که چه آنها بخواهند وچه نخواهند چیزی که باید اتفاق بیفتد می افتد وآنها اراده ای در تصمیمات خود ندارند.
سبک دنباله رو: افراد دارای این سبک اجازه می دهند دیگران برای آنها تصمیم بگیرند واز تصمیمات دیگران بدون چون وچرا تبعیت می کنند.
سبک فلج کننده: افراد دارای این سبک هنگام تصمیم گیری آنقدر مضطرب وترسیده هستند که معتقدند قادر به تصمیم گیری نیستند یا احساس می کنند برای تصمیم گیری از طرف دیگران تحت فشارند اما از نتایج تصمیم گیری میترسند.
سبک تکانشی: افراد دارای این سبک روش معقول ومنطقی برای رسیدن به تصمیمات خود را ندارند وبیشتر بر اساس خلق خود رفتار می کنند به عبارتی اول تصمیم می گیرند وبعد فکر می کنند.
سبک سردرگم: افراد دارای این سبک درباره ی موضوع تصمیم گیری خود آنقدر اطلاعات جمع می کنند که عملا در میان این اطلاعات گم می شوند.
سبک شهودی: افرادی هستند که اعتقاد دارند باید در تصمیم گیری به حرف دلشان گوش کنند همچنین اعتقاد زیادی به خرافات،فال گرفتن واستخاره دارند.
سبک با برنامه: این افراد کارشان مبتنی بر منطق و برقراری تعادل میان شناخت وهیجان است،آنها براین باورند که برسرنوشت خویش حاکمند وتمام امور در اراده ی آنهاست.
مراحل تصمیم گیری:
هفت مرحله در تصمیم گیری وجود دارد:
۱ تصمیم واقعی ای که باید اتخاذ شود را تعریف کنید
۲موقعیتی را که تصمیم باید در آن گرفته شود، درک کنید
۳انتخاب ها را بشناسید
۴نتیجه هر انتخاب را ارزیابی کنید
۵انتخاب ها را اولویت بندی کنید و یکی را برگزینید
۶تصمیمی را که گرفته اید بازنگری کنید اصلاح احتمالی
۷اقدامی بکنید که روی تصمیم اثر بگذارد