نشانه های خود کم بینی و خودبزرگ بینی
برخی افراد تصور خوبی از خودشان ندارند و حتی با اینکه ممکن است در زمینه شغلی و تحصیلی و روابط بین فردی، فرد موفقی باشند اما خودشان را دست کم می گیرند. این افراد با بازخورد مثبت و تشویقی دیگران نیز به آرامش نمی رسند و معتقدند که کارهایی که انجام می دهند ارزش چندانی ندارد. این افراد قادر نیستند که توانایی های خود را نشان دهند و یا در مورد آنها حرف بزنند. اغلب یا دچار خود کم بینی و یا خودبزرگ بینی میشوند.
نشانه های فرد خودکم بین عبارتند از:
احساس بی کفایتی می کنند
برای خودشان احترام قائل نیستند
فکرمی کنند دیگران هم مثل خودشان، آنها را غیرجذاب، خستهکننده می دانند
از دیگران کناره گیری می کنند و در روابط اجتماعی ضعیف هستند
دایم خودشان را سرزنش می کنند
دایم در حال مقایسه کردن خودشان با دیگران هستند و در این مقایسه همواره خودشان را پایین تر از دیگران می دانند
فعالیت های خود را به تعویق می اندازند
احساس ناامیدی و غم و اندوه دارند
قضاوت های آنها غالبا منفی است.
از آن سو افرادی را نیز داریم که در مسیر تحول، احساس خودبزرگ بینی خاصی دارند و خودشان را تافته جدا بافته می دانند و انتظار دارند که همه افراد به آنها توجه کنند و تحمل انتقاد ندارند و خودشان را فرد ویژه ای می دانند.
نشانه های بارز فرد خودبزرگ بین عبارتند از:
احساس مهم بودن بیش از حد
مبالغه کردن در دستاوردها و استعدادهایش
همیشه احساس موفقیت، قدرت، و زیبایی می کند.
غالبا معتقدند که دیگران نسبت به آنها حسادت دارند.
رفتارهای خودخواهانه از خودشان بروز می دهند.
بیش از حد احساس برتری یا شایستگی می کنند.
انتظار دارند که دیگران با همه حرفها و پیشنهادات آنها موافقت کنند.
خودرا فردی استثنایی و خاص می پندارد و معتقد است که فقط نهادها و افراد خاص می توانند او را درک کنند و فقط افراد خاصی شایسته نشست و برخاست با او هستند.
در روابط بینفردی استثمارگر هستند و برای رسیدن به اهداف خود از دیگران بهرهکشی میکند.
حس همدلی آنها ضعیف است و به مشکلات و مسائل دیگران اهمیت نمی دهند.
به همان اندازه که خودکم بینی به فرد صدمه می زند و نیاز به درمان دارد، خودبزرگ بینی نیز اختلال محسوب می شود و برای برطرف کردن مشکلات شخصیتی لازم است تا خودمان را ارزیابی کنیم و چنانچه نشانه های فرد متعادل در ما وجود ندارد از مداخلات روانشناختی و نگرشی برای بهبود رفتار و عملکرد خودمان استفاده کنیم. خودکم بینی و خودبزرگ بینی هر دو به فرد صدمه می زنند و روابط بین فردی افراد را بشدت تحت تاثیر قرار می دهد و در تعاملات روزمره به آنها صدمه وارد می شود. گاهی اوقات ممکن است که خودکم بینی به دلیل کمال گرایی بیش از حد باشد که لازم است تا مورد بررسی قرار گیرد.