«خودیاری » برای تغییر آمادهباش
انسانها در زندگی خود اغلب با ناکامیهایی روبهرو میشوند و نمیتوان گفت در تمام روزهای زندگی، همه چیز مطابق میل افراد است. بنابراین ناکامشدن و شکستخوردنها بخشی جداییناپذیر از زندگی انسانهاست. بعضی از افراد انتظاراتشان در مقابل ناکامیها یا در مورد شروعکردن اهداف و برنامههایشان به دیگران وابسته است و از اطرافیان خود انتظار دارند در تمام امور به آنها کمک کنند. خودیاری و تغییر به انسان کمک میکند تا از این شرایط خارج شود.
اینها کمتر روی خودشان حساب میکنند و در نتیجه استناد آنها نیز در زندگیشان، بیرونی است. به این معنی که محیط اطراف و دیگران را عامل اصلی ناکامیها و امور ناتمام یا اموری میدانند که هنوز شروع نکردهاند.
یکی از مجموعه مهارتهایی که برای این افراد و حتی میتوان گفت برای بیشتر انسانها ضروری و کاربردی به نظر میرسد، خودیاری است. خودیاری به مهارتهایی گفته میشود که باعث رشد تواناییهای فرد و حلکردن مشکلات از طرف خود فرد میشود و در نهایت فرد خودش را تغییر میدهد تا بتواند با محیط اطراف خود سازگاری و سازش پیدا کند.
باید اشاره کنیم خودیاری شامل مهارتهای حل مسأله، تقویت عزت نفس، تقویت اعتماد به نفس و رفتار شجاعانه و روابط اجتماعی موثر است. برای اینکه فرد بتواند مستقل فکر و عمل کند، لازم است باورها و نگرشهای او ارزیابی شود و همچنین در ذهن خود، بازتعریفی از امور مختلف داشتهباشد و حتما باید توجه داشت تغییر در باورها و نحوه سبک زندگی افراد نیاز به زمان کافی دارد و صبورانه رخ میدهد.
برای خودیاری لازم است فرد اهداف زندگی خود را بازنویسی کند و چنانچه دچار ترس و اضطراب و استرس است، مداخلات مناسب را در خصوص کاهش این موارد انجام دهد و عادات مخربی را که در زندگی دارد، شناسایی کرده و تغییر دهد.
یکی از مهمترین موانع خودیاری و کسب مهارتهای مستقل، عادات مخرب و راحتطلبی افراد است و نداشتن انگیزه و تلاش کافی نیز باعث میشود تمایل به تغییر در افراد کاهش یابد. همچنین افرادی که دچار وسواس فکری و اختلالات اضطرابی شدید هستند نیز در مقابل تغییر، مقاوم هستند. برای ایجاد تغییر لازم است درمانهای مبتنی بر کنترل وسواس و اضطراب در مورد آنها صورت بگیرد.