اسکینر معتقد است که مسیر زندگی خود او بوسیله منابع محیطی تعیین شده است یعنی بوسیله تقویت های دوران کودکی که رویکرد او در مطالعه رفتاررا تحت نفوذ قرارداده اند . تنها راه برای پیش بینی و کنترل رفتار این است که آنرا به رویدادهای پیشایند آنها در محیط مربوط کنیم .تاثیر شرایط بر انسان شامل پاسخی است که از سوی محرکهای مشخصی در محیط فراخوانده می شود. .نظریه های شخصیت . شولتز

 اصلاح شرایط

طبق این ویژگی ریشه برخی از افکار ،نیات و رفتارهای آدمی را باید در شرایط محیطی جستجو کرد بعبارت دیگر انسان هم از حیث ظاهر و هم از حیث باطن خویش تحت تاثیر شرایط قرار دارد . اصل حاضر بیانگر آنست که برای زدودن پاره ای از حالات و رفتارهای نامطلوب و نیز برای ایجاد حالات و رفتارهای مطلوب در انسان باید به دستکاری شرایط محیطی او برخواست .

 روش زمینه سازی

حالات و اعمال آدمی در بستر شرایط و موقعیتها می روید از اینرو شرایط و موقعیتهای مختلف حامل بالقوگیهای متفاوتی در شکل دهی حالات و اعمال انسان هستند . در این روش تربیتی به همین امکانات بالقوه نظر داریم . طبق این روش باید شرایطی را که تسهیل کننده حالات و رفتارهای مطلوب یا نامطلوب هستند از پیش به نحو مقتضی دگرگون کرد .

روش زمینه سازی دو وجه دارد که یکی ناظر به فراهم آوردن شرایط اولیه ای است که احتمال بروز رفتارها و حالات مطلوب را بالا می برد و دیگری ناظر به جلوگیری از شرایط اولیه ای که احتمال بروز رفتارها و حالات نامطلوب را افزایش می دهد .

روش تغییر موقعیت

از آنجا که شرایط مختلف زمانی ، مکانی و اجتماعی مبدا تاثیرگذاری های متفاوتی براانسان است . برای ایجاد حالات مطلوب در وی لازم است روابط او با شرایط مزبور را دچار تغییر سازیم . تفاوت این روش با روش زمینه سازی درآن است که زمینه سازی مبتنی بر بالقوگیهای بلنددامنه در شرایط مختلف است اما در روش حاضر آنچه بیشتر مدنظر ایت جنبه بالفعل موقعیتها و تاثیر آفرینی آنهاست .

روش اسوه سازی

اسوه عبارت از حالتی است که انسان به هنگام پیروی از غیر خود پیدا می کند . در این روش مربی می کوشد نمونه رفتار و کردار مطلوب را عملا در معرض دید متربی قرار دهد و بدین گونه موقعیت اجتماعی اورا دگرگون کند . مربی باید حالات مطلوب متربی را که عملا در وجود کسی آشکار شده به او نشان دهد و البته نخست سزاوار است که در وجود خود مربی اسوه نیکویی برای متربی باشد . (نگاهی دوباره به تربیت اسلامی . دکتر باقری )

 در مشاوره سه عامل می تواند در سرمشق گیری موثر باشد :

ویژگیهای سرمشق

ویژگیهای مشاهده کننده

پیامدهای پاداش بخش مربوط به رفتار

بیشتر احتمال دارد که افراد تحت تاثیر سرمشقی قرار گیرند که از نظر سن ، جنس و سایر ویژگیهای شخصی شبیه آنها باشند . رفتارهای ساده زودتر از رفتارهای پیچیده مورد تقلید قرار می گیرند( نظریه های شخصیت . شولتز )

الگو سازی : این روش یکی دیگر تکنیکهای مشاوره رفتاری است که براساس نظریه و اصول یادگیریهای اجتماعی و شرطی استوار است  دراین تکنیک مشاور مراجع را با الگوی رفتاری مناسبی مواجه می کند تا مراجع اعمال و رفتار الگوی مورد نظر را از راه تقلید بیاموزد . الگوی مورد نظر می تواند شخص و یا تصاویری از رفتارهای مطلوب باشد.

الگوهای ارائه شده باید به اندازه کافی جالب توجه ، قوی و اطلاع رسان باشد . برای استفاده از الگو سازی و موثر افتادن آن رعایت چند نکته ضروری است :

تعریف : که درآن مشاور و مراجع سعی می کنند مشکل را به روشنی تعریف کنند .

تجزیه و تحلیل : که در طی آن مشکل تعریف شده مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد .

الگوسازی : که به مثابه یکی از راههای رسیدن به موارد قرارداد ازآن استفاده می شود .

تمرین و تکرار : در اینجا مشاور به مراجع کمک می کند تا رفتارهای همان الگو را به عمل و آزمایش درآورد .

آزمودن واقعیت : در طی آن مراجع رفتار خود را در دنیای واقعی می آزماید .

ارزشیابی : مشاور و مراجع مشترکا تعیین می کنند چه موقع طبق قرارداد رفتاری عمل شده است.  نظریه های مشاوره و رواندرمانی . شفیع آبادی

 تاثیر شرایط بر انسان در تعلیم و تربیت اسلامی

 آدمی به سبب اتحاد نفس و بدن دروضعیتهای مختلف محیطی در معرض حالات ، احساسات و افکار معینی قرار می گیرد . این امر در مورد شرایط زمانی – مکانی است . اما اگر پیوندهای آدمیان به هم ( هویت جمعی ) نیز لحاظ شود باید آن را بعنوان تاثیرپذیری از شرایط اجتماعی در نظر گرفت . فرازهای مختلف زمانی و موقعیتهای  مختلف مکانی منشا آثار متفاوتی بر انسان توانند بود . گذشته از شرایط زمانی و مکانی شرایط اجتماعی و پیوندهای آدمیان با هم نیز زمینه تاثیر پذیریهای عمیقی را فراهم می آورد . و در مقایسه بی تردید شرایط اجتماعی از قوت و قدرت چشمگیر تری برخورداراست .  نظریه های مشاوره و رواندرمانی . شفیع آبادی