امروز آخرین روز هفته جهانی بهداشت روان است. بهداشت روانی یعنی برخورداری از احساس آرامش و امنیت و به دور بودن از اضطراب، افسردگی و تعارض‌های مزمن روان‌شناختی. کسی که بهداشت روان دارد یعنی از سلامت ذهن و اندیشه و تفکر برخوردار است و توانایی سازگاری با دیدگاه‌های خود، دیگران و رویارویی با مشکلات روزمره زندگی را دارد.
اولین اختلال رایج روان‌شناختی در جهان، اضطراب و دومین اختلال، افسردگی است. هدف از ایجاد بهداشت روان در خانواده تأمین سلامت جسمانی، روانی، عاطفی و اجتماعی اعضای خانواده، ایجاد احساس رضایت از زندگی، تلاش برای شناخت رفتار خود و اعضای خانواده، برقراری روابط مطلوب بین اعضای خانواده، ایجاد ارتباط صمیمانه و رفتارهای حمایتی بین اعضای خانواده، تقویت اعتماد و عزت نفس اعضای خانواده و احترام به شخصیت یکدیگر است.
برخی ویژگی‌های شخصی که دارای بهداشت روانی است:
مثبت اندیش و شاد است.
به خودش و دیگران احترام می‌گذارد و با دیگران سازگار است.
نسبت به خود، خانواده و جامعه بی‌تفاوت نیست.
خودش را می‌شناسد و از نقاط ضعف وقوت خود آگاه است.
توانایی حل مساله را دارد و در مقابل ناکامی تسلیم نمی‌شود.
انعطاف‌پذیر است و روابط بین فردی‌اش سازنده است.
شناخت او از واقعیت نسبتا دقیق است و برای رسیدن به هدف‌های خود براساس عقل و احساس عمل می‌کند.
نسبت به خود، نگرش مثبت دارد و ناکامی‌ها را تحمل می‌کند.
برای زندگی هدف و برنامه‌ریزی دارد.
به قوانین جامعه احترام می‌گذارد .
در انجام کارهایش متعادل رفتار می‌کند.
با توجه به این که اضطراب و افسردگی، جزو شایع‌ترین بیماری‌های جهان است، لازم است با نشانه‌های اصلی آن آشنا باشیم و نشانه‌های هشدار را در خودمان و نزدیکانمان مشاهده کنیم تا در صورت لزوم برای درمان ارجاع شوند. علائم اختلالات در عملکرد فردی و بین فردی و روابط اجتماعی و شغلی فرد اثر می‌گذارد و از لحاظ بالینی، کارکرد فرد مبتلا را تحت تاثیر قرار می‌دهد و افت فرد قابل ملاحظه است. اگر علائم حداقل شش ماه در شما وجود دارد، لازم است بسرعت برای درمان اقدام کنید.
علائم اختلال افسردگی عبارتند از: احساس غمگینی مداوم و خلق تحریک‌پذیر، کاهش علاقه یا لذت در بیشتر فعالیت‌ها، کاهش یا افزایش وزن یا اشتها که به رژیم غذایی مربوط نیست، بی‌خوابی یا پرخوابی تقربیا هر روز، سراسیمگی یا کندی روانی ـ حرکتی،خستگی مداوم و احساس بی‌ارزشی، احساس گناه و داشتن افکار مرگ، کاهش توانایی تمرکز و تردید در انجام کارها.
علائم اختلال اضطراب عبارتند از: بی‌قراری و تنش ماهیچه‌ای، احساس عصبی‌بودن و دل‌نگرانی بی‌دلیل، مختل شدن خواب، زودرنجی و عصبانیت، زود خسته شدن و احساس کوفتگی، نداشتن تمرکز حواس و احساس خالی شدن ذهن.
درمان‌ها ممکن است هم به صورت دارودرمانی و هم درمان‌های روان‌شناختی تجویز شوند. لازم است سبک زندگی افراد اصلاح شود و مهارت‌های خود آگاهی، شناخت مهارت‌ها، توانایی تصمیم‌گیری، ارتقای خودباوری و اعتماد به نفس در افراد تقویت شود تا در مسیر بهداشت و سلامت روان قرار بگیرند.
دکتر مهرنوش دارینی
روان‌شناس و مشاور
